Typisch Texel
Verhalen van een eigenzinnige natuurgids op Texel
René Zanderink
Paperback, 144 pag., 15 x 23 cm, met veel foto's en illustraties in kleur en zwart-wit, uitgeverij Noordboek 2023, € 17,90
Texel was het Rotterdam van de Gouden Eeuw.
Vanaf dit eiland vertrokken boten in alle windrichtingen en kwamen beladen weer terug.
In de negentiende eeuw verloor Texel zijn status als knooppunt in de Nederlandse scheepvaart door de komst van het Noordzee-kanaal, de teloorgang van de walvisvaart en de afsluiting van de Zuiderzee.
Maar waarvan leefden de eilandbewoners dan daarna?
De Texelaars zochten het dicht bij huis; Texel werd achtereenvolgens schapen-eiland, vogel-eiland, fiets-eiland en vooral toeristen-eiland.
In Typisch Texel gidst René Zanderink je door het verleden en heden van Texel aan de hand van schapenkaas, lamsoor-honing, zwartmoeskervel, Texels bier, met de hand gepelde garnalen, sneeuwklokjes en andere lokale producten.
Het eiland Texel en zijn bewoners
Francis Allan
Paperback, 144 pag., 20,3 x 12,7 cm, uitgeverij Importantia Publishing 2020, € 14,75
De oorspronkelijke editie dateert uit 1856, waarvan er in 1980 een heruitgave is geweest
Halverwege de negentiende eeuw ontstond een toenemende belangstelling voor de Waddeneilanden.
De oorzaak was het opkomende badbezoek dat overwaaide vanuit Duitsland.
De eerste badgasten kwamen hier alleen om te kuren, maar al snel kwamen er ook gewoon mensen die nieuwsgierig waren.
Al deze gasten wilden meer te weten komen over de eilanden, de bewoners en de geschiedenis.
Het zette Francis Allan er toe aan om een serie boeken over de Wadden-, en de Zuiderzee-eilanden te gaan schrijven.
In dit boek beschrijft de auteur de dorpen, gewoonten, inpoldering, klederdracht, de taal en andere specifieke zaken van het 19de-eeuwse Texel
Opstand van de Georgiërs
Het laatste slagveld van Nederland
Eric Lee
Harde kaft, 240 pag., 24,5 x 16,5 cm, Karakter Uitgevers BV 2020, € 27,99
Texel leek de oorlogsjaren vrij rustig te zijn doorgekomen.
Gevechten hadden zich vooral elders op het vasteland afgespeeld.
Maar de maanden april en mei van 1945 zouden te boek komen te staan als de bloedigste oorlogs-maanden in de geschiedenis van het eiland.
In de nadagen van de Tweede Wereldoorlog, toen de overwinning op nazi-Duitsland onafwendbaar leek, kwam een kleine groep Georgische krijgsgevangenen in opstand.
Er volgde een bloedige strijd die weken duurde, zelfs tot na de officiële capitulatie van Duitsland.
Slechts 200 Georgiërs overleefden deze slag, die het leven kostte aan bijna 1500 mensen, waaronder ook 120 Texelaars.
De Ruige Hoek
Neeltje Klumper
Slappe kaft, 186 pag., 16 x 21,5 cm, uitgeverij Texelpedia 2020, € 19,50
Bewerkt en ingeleid door Pip Barnard, met illustraties van Sytske Dijksen
Neeltje woonde haar hele leven op de Ruige Hoek, in het huis dat ze samen met haar man Frits had gebouwd.
Nadat Frits tijdens de Russenoorlog was geëxecuteerd, trok ze zich steeds meer terug.
Als een kluizenaar was ze tevreden met de dieren en de planten in de duinen.
Wat ze meemaakte tekende ze op, in grote boeken vol met hanenpoten.
De vogels die ze zag, de planten die ze vond, en de mensen die ze sprak.
Kleine gebeurtenissen in en om de Ruige Hoek.
Boven dat alles hing nog steeds de schaduw van die dag in april 1945.
Vogels van Texel
Vogelgids & checklist
Slappe kaft, 203 pag., 12 x 20 cm, Vogelinformatiecentrum Texel 2022, € 16,99
Deze gids bevat alle vogelsoorten met beschrijvingen en een kalender
Ruim 1600 foto's met kenmerken
Een beschrijving van 50 vogelkijkgebieden
Een geïllustreerde checklist die ideaal is voor zowel de beginnende als de gevorderde vogelaar
Zie ook : De webite van Vogelinformatiecentrum Texel
Bijgoed
Sneeuwklokjes op Texel
Nieteke Roeper-Mathijssen
Harde kaft, 83 pag., 21,5 x 25,5 cm, met foto's en illustraties in kleur en zwart-wit, een uitgave in eigen beheer uit 2023, € 17,75
Met foto's van Hanneke Roeper
In februari en maart ziet het op Texel wit van de sneeuwklokjes.
Ze staan in het bos, in de eendenkooien, in boomsingels rond boerenerven, en langs wegen en slootkanten.
Hoe de sneeuwklokjes op Texel terecht zijn gekomen is een bijzonder verhaal.
Want hoewel talloze Texelaars zich in de afgelopen 150 jaar bezig hielden met het telen daarvan, deed vrijwel iedereen dat naast een andere teelt of als bij-baantje.
Sneeuwklokjes waren 'bijgoed'.
Voor dit boek sprak Nieteke Roeper met Texelse telers en hun nazaten.
Ze verzamelde verhalen oven hun expedities naar Frankrijk en over de teelt op Texel.
Ook vertelt ze over de anatomie en de biologische achtergrond van het sneeuwklokje.
Ijskoud de eerste
Over de zomer kan ik zingen,
Ook de lente krijgt mijn lied
Maar ik kan me niet bedwingen
Bij de eerste sneeuwklokspriet
Die eigenwijze witte donder
Die zich door de korstgrond spiest
Is voor mij een wilskrachtwonder,
Want wie bloeit er nou als het vriest?
En daarom, als de kou de grond kust,
Laat ik mijn wanten in de kast
En kniel met blote handen
Voor mijn eerste voorjaarsgast
Adriaan van Dis
Uit: Tuin in de branding, 2007
Texel
Eigen Eiland
Huub Schous
Slappe kaft, 176 pag., formaat 17 x 24 cm, met veel foto's en illustraties in kleur, uitgeverij Pirola 2020, € 19,50
In dit boek geeft de auteur een algemeen beeld van het eiland.
Hij besteedt onder meer aandacht aan de ontstaansgeschiedenis, de natuur en het landschap.
Huub Schous (1958) woont in Haarlem en schreef eerder een boek over de buitenplaats Elswout in Bloemendaal
Texel
Vier seizoenen in vogelvlucht
Herman IJsseling
Nieuwe luchtfoto's van Texel
Harde kaft, 168 pag., 23 x 23 cm, uitgeverij Flying Focus 2019, € 28,50
Rondom belicht
Luchtfotografie van de vuurtoren van Texel
Herman IJsseling
Harde kaft, 48 pag., 23 x 23 cm, uitgeverij Flying Focus 2017, € 18,50
Zie ook : www.flyingfocus.nl
De Bol op Texel
Van wad tot vogelboulevard
Wilma Eelman
Gebonden, 110 pag., 24 x 29 cm, geheel in kleur
Een kleine handelsoplage uit 2019, die werd uitgegeven in eigen beheer
Uitverkocht
Een mooi en informatief boek over geschiedenis van het natuurgebied achter de molen van Het Noorden.
Daar in het wad langs het Zwin, noordelijk van Oosterend lagen al voor 1700 oester-bedden.
Het oogsten daarvan was de belangrijkste inkomstenbron voor het volk aan de oostkant van het eiland.
De oesters werden via Amsterdam en Hamburg geëxporteerd.
Schippers ankerden hun houten kagen, tjalken en botters tussen de oesterbedden en de oude Texelse zeedijk achter Oost, het latere Binnenzwin.
Wilma Eelman laat zien hoe het gebied veranderde na de aanleg van de Zanddijk, de bedijking van Eijerland en de inpoldering van Het Noorden.
Van de nieuwe polder werd het meest vruchtbare deel snel verkocht, maar voor het vogelrijke gebied De Bol was aanvankelijk weinig belangstelling.
Toen na een storm in 1896 drie botters vergingen en de bemanningsleden omkwamen, stortte de oesterteelt in.
De broers Vlaming verkochten hun blazers en gingen boeren.
In het boek wordt beschreven hoe het waterschap het gebied verhuurde en tenslotte verkocht, en welke personen en families erbij betrokken waren.
Na een periode van boerenbedrijvigheid kwam 'Drijvers Vogelweid De Bol' in 1937 in handen van de Vereeniging tot behoud van Natuurmonumenten.
Een kavelruil in 2015 leidde tot de recente herinrichting.
Het gebied wordt nu de Texelse Vogel-boulevard genoemd.
Op Texel ligt Jeruzalem
Gerrit Roos
Gebonden, 320 pag., 23 x 23 cm, met veel illustraties, uitgebracht door uitgeverij De Banier 2019
Uitverkocht
Het Jeruzalem van het noorden, zo noemden mensen vroeger Oosterend.
Het is op Texel het dorp met de meeste kerken, en ook met de meest uitgesproken religieuze richtingen.
Het boek begint met een overzicht van de rijke kerkgeschiedenis van het eiland, vanaf de vroege Middeleeuwen tot heden.
Vervolgens een stuk over het wel en wee van de kerken, vooral van na de reformatie, met steeds in de marge korte artikelen over het leven van bekende en minder bekende dominees en predikers.
Het tweede deel gaat vooral over de ontwikkeling van de kerkgeschiedenis in Oosterend, over de eerste gereformeerde dominee Jacob Luch en natuurlijk de bekende Johannes Jacob Buskes.
Tenslotte een verhaal over de gereformeerde gemeente in de Schoolstraat.
Oosterend
Pip Barnard
Met foto's in zwart-wit van Leo Barnard
Bijgevoegd een dorpsplattegrond van vroeger tot heden in kleur
Slappe kaft, 90 pag., 14 x 18,5 cm, uitgeverij Texelpedia 2019, € 9,90
Waar is de peper van de Peperstraat gebleven, en waarom maakt de weg door Oost zoveel vreemde bochten?
En wat werd er gelost aan de Loswal, en waarom waren er lange tijd twee straten met dezelfde naam?
Over alle straten van Oosterend en omgeving valt er er wel een verhaal te vertellen.
366 dagen Texel
Pip Barnard
Paperback, 372 pag., 15 x 20 cm, uitgeverij Texelpedia 2019, € 18,50
Op Texel gebeurt elke dag wel iets.
In dit boek verzamelde de auteur 366 gebeurtenissen, een voor elke dag van het jaar.
Geen van alle onbeduidend, maar allemaal op dat moment van belang voor die erbij betrokken waren.
Groenzwarte gedichten
Roop
Harde kaft, 79 pag,. 15 x 21,5 cm, uitgegeven door de gemeente Texel in 2022, € 7,50
Texel is voor de meeste bezoekers natuur, rust, en een paradijs voor kinderen en vogels.
Voor de Texelaars zelf is het eiland in eerste instantie een woonplaats.De eiland-dichter Roop (Roderik Plaat) heeft oog voor de eilanders en diens reilen en zeilen in de alledaagse werkelijkheid.
Deze bundel bevat 38 gedichten uit de periode 2018-2022, die gaan over de Texelaars zelf.
Vijf gedichten uit de bundel
Tijd winnen
Theun de winterGedichten, slappe kaft, 30 pag., 12,5 x 19,5, uitgeverij Holland 2011, € 5,-
Naast poëzie heeft Theun de Winter ook liedteksten geschreven voor Maggie MacNeil, VOF de Kunst, Rob de Nijs en Liesbeth List.
Zijn Top Tien-hit Terug naar de kust (1976) wordt gerekend tot de evergreens van de Nederlandstalige popmuziek.
De gedichtenbundel bevat o.a. gedichten over voetbal en hockey.
Strand
De zee ligt kalm en koel
Aan de voet van
Het zinderende strand
Met mijn hoofd
In de wolken bouw ik
Heimelijke luchtkastelen
Op het door de eb
Bevrijde zand
In rijen staan
De rieten matten
Vastgeplant op wacht,
Hun stemmen ritselen
In de milde wind
Licht de zee
Groen schuimend op
Vannacht?
Zie ook : Violon d'Ingres
Theun de Winter over zijn ontmoeting met Jan Wolkers
Hartstocht en heerlijkheid
Gerechten uit de keuken van streekrestaurant Topido
Corrie Timmer en Rene Remmers
Met fotografie van Pieter de Vries
Gebonden, 143 pag., 30 x 22 cm, uitgegeven door Topido in 2017
Uitverkocht
Een mooi kijk-, en kookboek van Karin van Dompselaar en Rene Remmers waarin de aandacht niet alleen uitgaat naar de recepten van hun streek-restaurant, maar vooral ook naar de leveranciers en bereiders van de Texelse producten.
Paling-, garnalen-, en andere vissers, bierbrouwers, aardappel-, en aspergetelers, slagers, paddenstoelenkwekers, boeren, molenaars en telers van aardbeien.
Ze komen met hun bedrijvigheid aan het woord in de stemmige foto's van Pieter de Vries en korte informatieve interviews van Corrie Timmer.
Een mooi en inspirerend Texels kookboek dat vakkundig is vormgegeven door Ralph Grabovski van Zilte Zaken.
Koken op Texel
56 Recepten van bekende en minder bekende eilanders
Samenstelling en redactie: Esme Meijer, Ralph Grabowski en Ronald Biesboer
Paperback, geheel in kleur, 22 x 23 cm
Een uitgave van Zilte Zaken 2016, naar een concept van Orange House
Uitverkocht
Bekende en minder bekende Texelaars, meest ondernemers met een eigen bedrijf, presenteren in dit kook-, en kijkboek maar liefst 56 gerechten.
Met als basis zo veel mogelijk producten van het eiland.
Texels lamsvlees, kraakverse vis, oesters, kokkels en garnalen, verrukkelijke asperge; lekkere lokale bieren en likeuren.
Koken op Texel ís een leuk en inspirerend kookboek.
Dankzij de sfeervolle foto's en leuke Texel-weetjes, achteloos door het boek gestrooid, leer je tevens het eiland en een aantal bewoners beter kennen.
Met dit boek haal je een heerlijk stukje Texel in huis!
Zie ook : Uigeverij Zilte Zaken
Golf op Texel
Jan Heemskerk
Gebonden, 84 pag., 30 x 22 cm, met foto's in kleur
Fotografie en beeldbewerking door René Pop
Drukwerk LenR, een uitgave in eigen beheer uit 2017
Uitverkocht
In het boek van Jan Heemskerk zijn de namen van de holes op een bijzondere wijze beschreven en in een historische Texelse context geplaatst.
De beschrijvingen en illustraties daarbij maken het boek bijzonder en aantrekkelijk, ook voor niet golfers.
De Texelse golfbaan is een bijzondere baan met grote greens, duinen en waterpartijen.
